Model biznesowy warunkiem sukcesu współczesnego przedsiębiorstwa

Większość innowacyjnych przedsiębiorstw swój sukces opiera na dostosowaniu modelu biznesowego do panującego otoczenia, które w ostatnich lata zmienia się bardzo dynamicznie. W szczególności istotny wpływ na zmiany mają globalizacja, rozwój technologii ICT oraz większy nacisk na społeczną odpowiedzialność biznesu oraz zrównoważony rozwój, którego celem jest ochrona środowiska[1]. Obecnie dużym problemem wśród małych i średnich przedsiębiorstw jest nieświadome korzystanie z modeli biznesowych ze względu na brak wiedzy, w jakim celu się go tworzy oraz jakie informacje może nam dostarczyć o naszej firmie. W takim razie, czym jest dokładnie model biznesowy?

Model biznesowy jest narzędziem zawierającym zestaw elementów i ich powiązań pomiędzy sobą, umożliwiającym wskazanie logiki w prowadzeniu działalności gospodarczej w przedsiębiorstwie. Na model biznesowy składają się obszary, które pozwalają odpowiedzieć na następujące kwestie:

opis wartości, jakie oferuje przedsiębiorstwo swoim klientom – jednocześnie odpowiada na pytanie, czy nasi klienci są zadowoleni z oferty oraz czy propozycja wartości odpowiada potrzebom klienta,
kluczowi partnerzy oraz klienci – odpowiada na pytanie, kim są nasi kluczowi partnerzy i klienci oraz jakie mamy z nimi relacje. Pomaga dowiedzieć się, z którymi partnerami mamy dobry kontakt, a u których są pewne problemy. W takiej sytuacji należy zlokalizować, po czyjej stronie leży problem oraz w jaki sposób można naprawić relacje, aby obie strony były zadowolone,
źródła przychodów oraz sposób ich pozyskania – możemy poznać marżowość przychodów w zależności od ich rodzaju lub źródła. Ponadto można zastanowić się, czy istnieją niewykorzystane źródła przychodów, które można zaimplementować w swojej firmie poprzez analizę konkurencji, jak i innych branż, z których można przenieść sposób pozyskiwania przychodów poprzez dostosowanie ich do swojej działalności,
identyfikacja głównych kosztów ponoszonych przez przedsiębiorstwo – pozwala zoptymalizować koszty w celu zwiększenia marży oraz efektywności. Ponadto dzięki analizie kosztów w firmie możemy ściąć niezasadne koszty. Czasami może okazać się, że lepiej jest skorzystać z usług oferowanych przez inną firmę (outsouricing), niż tworzyć lub utrzymywać dział pracowników (np. dział marketingu, IT czy logistyki),
grupa docelowa klientów – pozwala stworzyć profil naszego klienta docelowego, dzięki czemu możemy dowiedzieć się, jakie potrzeby ma nasz klient oraz jak do niego dotrzeć. Dzięki segmentacji klientów można lepiej dostosować strategię marketingową oraz kanały sprzedaży, co zaowocuje w przyszłości wyższymi przychodami,
obszar działalności firmy – czy działalność firmy skupia się na działalności lokalnej, czy może za pomocą e-commerce istnieje możliwość sprzedaży produktu na rynku ogólnokrajowym lub międzynarodowym?

Jak wynika z powyższego opisu, celem świadomego opracowania i korzystania z modelu biznesowego jest poznanie swoich przewag konkurencyjnych. Analiza modelu biznesowego może być również źródłem istotnych informacji pozwalających na lepsze zarządzanie przedsiębiorstwem, a ponadto pozwolić lepiej przekazać wartość swoim potencjalnym klientom poprzez zmianę strategii marketingowej w zależności od segmentu swojego klienta. Ponadto dogłębna analiza pozwoli dostrzec, w jakich obszarach działalności firma sobie nie radzi. Według raportu sporządzonego przez PWC w 2016 r. nt. firm rodzinnych w Polsce, najważniejszym wyzwaniem na najbliższe 5 lat jest konieczność bycia innowacyjnym. Dlatego modele biznesowe, na których funkcjonują firmy rodzinne, muszą cały czas ewaluować oraz dostosowywać się do panującej sytuacji na rynku. Jedną z najważniejszych cech analizowanych firm jest duża elastyczność działania, dzięki możliwym do wykonania szybkim i uproszczonym procesom podejmowania decyzji, co ułatwia wprowadzanie zmian w modelu biznesowym firmy. Zebrane informacje pozwalają na stworzenie lub poprawę procesów w firmie, których konsekwencją będzie wzrost wartości przedsiębiorstwa.

Posiadanie aktualnego modelu biznesowego pomaga lepiej zarządzać swoim przedsiębiorstwem oraz wykorzystywać uzyskane informacje do celów wewnętrznych firmy. Natomiast aby zaprezentować charakter swojej działalności podmiotowi zewnętrznemu przedstawia się biznesplan, który jest pochodną modelu biznesowego. W wielu przypadkach biznesplan jest niezbędny do pozyskania finansowania z zewnątrz, np. w przypadku ubiegania się o kredyt w bankach czy zwracając się o kapitał do inwestorów. Jednym z takich przykładów jest ubieganie się o kredyt firmowy, w którym biznesplan jest niezbędny, ponieważ jest to dokument, który dostarcza bankowi informacje, w jaki sposób przedsiębiorstwo generuje przychody, które pozwolą na spłatę zaciągniętego kredytu. Dlatego tak ważne jest posiadanie dobrze opracowanego planu biznesowego, który wykaże wartość przedsiębiorstwa. Również w przypadku pozyskania kredytu inwestycyjnego wymagany jest biznesplan, który oprócz bieżących przychodów i danych historycznych wykaże również prognozowane przychody oraz koszty, ponieważ powodzenie finansowanego projektu będzie gwarancją spłaty otrzymanego kredytu. Biznesplan jest również niezbędny w przypadku pozyskiwania środków finansowych na rozpoczęcie nowej działalności. Od jakości oraz szczegółowości dokumentu może zależeć otrzymanie dotacji lub dofinansowania.

W obecnych czasach model biznesowy jest niezbędny do prowadzenia działalności. Na jego podstawie można stworzyć biznesplan, który jest dokumentem niezbędnym w przypadku chęci pozyskania finansowania wśród zewnętrznych podmiotów.

Bibliografia:

[1] Beata Iwasieczko, „Modele Biznesowe i Ocena Czynników Ich Efektywności”, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 343, 2014 <https://doi.org/10.15611>.
https://malychabusinessfinance.com/jak-napisac-biznes-plan/
http://www.businessmodels.eu/images/MODELE_BIZNESOWE_kompendium.pdf